IDS CAMBODIA NEWS: 02/10/2011

Thursday, February 10, 2011

Editorial: The international community must intervene to help Cambodia safe- guard Preah Vihear Temple in the wake of Thai attacks

Editorial by Ek Madra

Now, more than ever, the international community must stand up, take heed of the perils facing Cambodia’s Preah Vihear temple at the hands of the Thai army. The international committee has a moral and legal obligation to undertake this intervention as it had jointly decided to inscribe the 900-year old monument as a World Heritage site. The Cambodia’s Temple was listed as World Heritage Site in July 07^th 2008 during the World Heritage Council meeting at Quebec, Canada.

Thai forces had staged repeated attacks in and around the vicinity of the world heritage, inflicting irreparable damage to the temple and its surroundings aimed at justifying Bangkok’s invasion lies in the secret and unilateral map drawn up by Thailand, which is unrecognized by the international community.

Despite numerous ceasefire agreements and dialogue, Cambodia’s Preah Vihear temple continues to be the focal target for Thai forces and recalcitrant politicians to divert attention of their people away from their domestic political issues.

Thai armed forces attempts to invade Cambodia and forcibly evict her citizens from its own territory. This is tantamount to a scorched earth policy as Thai army firing has been indiscriminate and deliberate, probably aimed at discouraging the committee from discussing further the development of the Preah Vihear temple and its vicinity in line with the inscription of the said temple to the UNESCO World Heritage list.

Evidently, Thai soldiers had again, on Friday and Saturday last week, launched artillery bombardment deep into Cambodia’s territory at three locations, all of which are within the vicinity of the Temple. Stern preventive measures must be taken now without delay to ensure that Thai troops respect the international cultural heritage status bestowed on the Preah Vihear temple.

The protection and safe guarding of the temple benefits not only Cambodia but also its feuding neighbor Thailand. That is to say Thailand also stands to benefit from a peaceful and safe Preah Vihear temple in all aspects – development of tourism and economic activities as well as people to people exchange. Thus, it is very important that the international community moves immediately to assist Cambodia to ensure the full and complete preservation of the temple, one which is free from damages caused by armed conflict.

I am deeply shocked again after hearing that the latest Thai attacks had caused many serious damages to the Temple of Preah Vihear as stated by Cambodia’s ministry of foreign affairs.

Based on the Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict, done at the Hague, 14 May 1954, stated that

Article 4. Respect for cultural property

1. The High Contracting Parties undertake to respect cultural property situated within their own territory as well as within the territory of other High Contracting Parties by refraining from any use of the property and its immediate surroundings or of the appliances in use for its protection for purposes which are likely to expose it to destruction or damage in the event of armed convict; and by refraining from any act of hostility directed against such property.

Article 22. Conciliation procedure

1. The Protecting Powers shall lend their good offices in all cases where they may deem it useful in the interests of cultural property, particularly if there is disagreement between the Parties to the conflict as to the application or interpretation of the provisions of the present Convention or the Regulations for its execution.

2. For this purpose, each of the Protecting Powers may, either at the invitation of one Party, of the Director-General of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, or on its own initiative, propose to the Parties to the conflict a meeting of their representatives, and in particular of the authorities responsible for the protection of cultural property, if considered appropriate on suitably chosen neutral territory. The Parties to the conflict shall be bound to give effect to the proposals for meeting made to them. The Protecting Powers shall propose for approval by the Parties to the conflict a person belonging to a neutral Power or a person presented by the Director-General of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, which person shall be invited to take part in such a meeting in the capacity of Chairman.

Article 23. Assistance of Unesco

1. The High Contracting Parties may call upon the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization for technical assistance in organizing the protection of their cultural property, or in connexion with any other problem arising out of the application of the present Convention or the Regulations for its execution. The Organization shall accord such assistance within the limits fixed by its programme and by its resources.

2. The Organization is authorized to make, on its own initiative, proposals on this matter to the High Contracting Parties.

I, therefore, called on the international community to pay close attention to the current armed clashes provoked by Thais to ensure that the Temple will never ever be damaged again by Thai gunfire. Thus the UNESCO and World Heritage Committee should call on all concerned parties to set up an ADHOC committee to work with Cambodia and Thailand to make sure that the Temple will no longer be part of the battle ground between the two Asian nations.

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន ផ្តល់អនុសាសន៍ ៨ ចំណុចដល់មហោស្រពសិល្បៈមហាជនឆ្នាំ២០១១

នៅសាលសន្នីសីទចតុមុខ នាព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងលោកជំទាវបានអញ្ជើញចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកមហោស្រពសិល្បៈមហាជនឆ្នាំ ២០១១ ដែលរៀបចំឡើងដោយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក្រោមការឧបត្ថម្ភរបស់មូលនិធិជាតិ ដើម្បីវប្បធម៌នៃទីក្រុង តូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន (IFAC) និងស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍អាស៊ីអាគ្នេយ៍។

ដោយមានវត្តមានមន្រ្តីជាសមាជិកសមាជិការរាជរដ្ឋាភិបាល និងការចូលរួមពីសិល្បករ សិល្បការិនី មកពីតាមបណ្តាខេត្ត និងរាជធានីចំនួន ៤៩ ក្រុម ឯកឧត្តមមបណ្ឌិត សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍ចាត់ទុកថា មហោស្រពនេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ថ្នាក់ជាតិដ៏សំខាន់មួយ ដែលរួមចំណែកដោយផ្ទាល់ដល់ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីរបស់ជាតិឲ្យកាន់តែរឹងមាំ ស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស និងរីកចំរើននៅពេលអនាគត ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងខណៈដែលប្រទេសយើងត្រូវការចាំបាច់ នូវស្នាដៃវប្បធម៌គ្រប់រូបភាព ការបើកឲ្យមានមហោស្រពមហាជនទូទាំងប្រទេស គឺពិតជាឱកាសមួយដ៏មានតម្លៃ សម្រាប់សិល្បករ សិល្បការិនីទាំងអស់បានរៀនសូត្រ និងដកពិសោធន៍គ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសការបំផុសចលនាប្រលងប្រណាំងជ្រើសរើសស្នាដៃតែងនិពន្ធ និងការសំដែង សំដៅលើកកម្ពស់អត្តសញ្ញាណជាតិ ការថែរក្សា ការការពារ និងការអភិវឌ្ឍន៍បេតិកភណ្ឌអរូបី និងប្រែក្លាយផលិតផលវប្បធម៌ ឲ្យទៅជាផលិតផលបំរើឲ្យបុព្វហេតុអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹង និងការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។

ដោយបានមានប្រសាសន៍រំលឹកឡើងអំពីបញ្ហាប្រឈមនានាដូចជា ចរន្តសកលភាវូបនីយកម្ម ការរីកចំរើនផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យា និងរូបភាពវប្បធម៌ថ្មីៗ ដែលធ្វើឲ្យវប្បធម៌បុរាណមានការថយចុះ ការយល់ដឹងគុណភាពស្នាដៃតែងនិពន្ធ ក៏ដូចជាការសំដែងរបស់សិល្បករមហាជននៅមានកំរិត និងកង្វះខាតខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា កង្វះទុន ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីប្រែក្លាយឲ្យកម្ពុជាទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្មែរពិតប្រាកដស្របតាមពាក្យស្លោកលើកឡើងថា កម្ពុជាព្រះរាជាណាចក្រនៃវប្បធម៌។ នៅចំពោះមុខ និងទៅអនាគតស្ថាប័នវប្បធម៌គ្រប់ថ្នាក់ ពិសេសក្រុមសិល្បៈមហាជនទូទាំងប្រទេសត្រូវខិតខំផ្តល់ការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ដល់យុទ្ធសាស្រ្តគោលនយោបាយ និងសកម្មភាពដូចខាងក្រោម៖

១-គួរខិតខំលើកស្ទួយការយល់ដឹងអំពីគោលនយោបាយជាតិលើវិស័យសិល្បៈ ដែលជាត្រីវិស័យដ៏សំខាន់សម្រាប់ការអនុវត្ត និងអភិវឌ្ឍវប្បធម៌មហាជនយើង។

២-ប្រែក្លាយវប្បធម៌មហាជនឲ្យទៅជាវប្បធម៌អភិវឌ្ឍ តាមរយៈការអប់រំបណ្តុះបណ្តាល ការថែបំប៉នការតែងនិពន្ធ ការសំដែង និងការផ្សព្វផ្សាយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះគួរខិតខំបង្កើនសមត្ថភាពយល់ដឹងរបស់សិល្បករមហាជន ដោយផ្សារភ្ជាប់ការសំដែងទៅនឹងចំណេះដឹងថ្មី វិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកទេសថ្មី ខ្លឹមសារថ្មី ដោយជៀសវាងឲ្យបានពីការលួចចម្លងគ្នាទៅវិញទៅមក និងការអប់រំផ្សព្វផ្សាយអំពីចំណេះដឹងមូលដ្ឋានបន្ថែមទៅលើការបម្រើភាពរីករាយប្រកបដោយភាពថ្លៃថ្នូរ។

៣-លើកស្ទួយគំនិតច្នៃប្រឌិត ផលិតស្នាដៃថ្មីឲ្យបានច្រើន ហើយត្រូវចេះប្រើប្រាស់ស្នាដៃទាំងនោះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការស្វែងរកទីផ្សារសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្ម ដែលទង្វើនេះគឺពិតជាអាចជំរុញលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់សិល្បករមហាជនបានយ៉ាងពិតប្រាកដ។

៤-ចាំបាច់ត្រូវខិតខំប្រែក្លាយគុណភាពស្នាដៃ និងការសម្តែងឲ្យមានលក្ខណៈជឿនលឿន ទំនើបកម្ម និងទាន់សម័យ។ ប៉ុន្តែការធ្វើទំនើបកម្មស្នាដៃសិល្បៈមហាជន ត្រូវផ្សារភ្ជាប់ឲ្យបានទៅនឹងប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ វប្បធម៌ និងអត្តសញ្ញាណជាតិ។

៥-ប្រែក្លាយស្នាដៃសិល្បៈវប្បធម៌មហាជនគ្រប់ប្រភេទ ឲ្យទៅជាផលិតផលវប្បធម៌ ដែលមានគុណប្រយោជន៍ ដល់ការថែរក្សាការពារ ការបង្កបង្កើន និងការអភិវឌ្ឍបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌អរូបីរបស់យើង។ ក្នុងទស្សនៈនេះ ស្ថាប័នទទួលបន្ទុក គួរខិតខំពង្រឹងសិល្បករអាជីពឲ្យទៅជាគ្រូបង្គោលនៃក្រុមសិល្បករមហាជន សម្រាប់ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌។ ស្ថាប័នវប្បធម៌ថ្នាក់កណ្តាល និងថ្នាក់មូលដ្ឋានត្រូវខិតខំកសាងផែនការ និងលើកទិសដៅឲ្យឲ្យក្រុមសិល្បៈមហាជនអាចមានលទ្ធភាពបង្កើតក្រុមសិល្បៈមហាជនតៗគ្នា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ យើងត្រូវជម្រុញឲ្យមានការចុះបញ្ជីសារពើភណ្ឌ ពាក់ព័ន្ធនឹងចំនួនក្រុមសិល្បៈមហាជននៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីចងក្រងជាទិន្នន័យសម្រាប់ពង្រឹង និងពង្រីកសិល្បៈមហាជនទាំងនោះ ទាំងបរិមាណ និងគុណភាព។ ម្យ៉ាងទៀតស្ថាប័នទទួលបន្ទុក និងសិល្បៈមហាជនគួរខិតខំចងក្រងឯកសារបោះពុម្ភផ្សាយស្នាដៃសិល្បៈមហាជន និងរក្សាទុកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។

៦-តែងតាំង និងបង្កើនតួនាទីរបស់គ្រូចាស់ទុំនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌ “មត៌កមនុស្សរស់” ដើម្បីផ្ទេរចំណេះដឹងតាមរយៈការបើកកម្មវិធីហ្វឹកហ្វឺន និងសម្តែងផ្សព្វផ្សាយជូនសាធារណជន ពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយឲ្យមានការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីតម្លៃនៃសិល្បៈវប្បធម៌ និងជម្រុញការចូលរួមក្នុងការថែរក្សាការពារមត៌កវប្បធម៌មហាជនយើងឲ្យបានគង់វង្សទៅអនាគត។

៧-រាល់ស្នាដៃសិល្បៈមហាជន ចាំបាច់ត្រូវបានទទួលការកែលម្អ និងការលើកសរសើរ ដើម្បីធ្វើឲ្យរូបភាព និងខ្លឹមសារកាន់តែមានលក្ខណៈមុតស្រួច និងល្អប្រសើរឡើង ហើយការតែងនិពន្ធគួរតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត។

៨-ដើម្បីធានាដល់ការរីកចំរើនប្រកបដោយនិរន្តរភាព យើងគួរបង្កើតឲ្យមានមហោស្រពសិល្បៈមហាជនថ្នាក់មូលដ្ឋានឲ្យបានផុលផុស ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំម្តង ដោយប្រើប្រាស់កម្មវិធីហ្វឹកហ្វឺនដ៏ជាក់លាក់ គឺមួយឆ្នាំបណ្តុះបណ្តាល មួយឆ្នាំបើកមហោស្រពថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងមួយឆ្នាំទៀតបើកមហោស្រពថ្នាក់ជាតិ។

ឯកឧត្តម ហ៊ឹម ឆែម រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា កម្មវិធីមហោស្របសិល្បៈមហាជនឆ្នាំ ២០១១ ប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេល១៩ ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ ដល់ ថ្ងៃទី ២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ដោយមានក្រុមសិល្បៈចំនួន ៤៩ ក្រុម មកពីទូទាំងប្រទេសសំដែង ល្ខោនបាសាក់ យីកេ ល្ខោនខោល របាំប្រពៃណី អាយ៉ៃ ។ល។ ក្នុងគោលបំណងចូលរួមអបអរទិវាវប្បធម៌ជាតិនៅខែមីនាខាងមុខនេះ។

រូបថត(ស៊ឹម លាភ)

នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១១កម្ពុជាសង្ឃឹមថានឹងទទួលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអត្រា៦ភាគរយ

នៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញចូលរួមពិធីបិទសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនាថ្ងៃទី ៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ នៅសាលសន្នីសិទចតុមុខ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា នៅឆ្នាំ ២០១១ នេះកម្ពុជាសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអត្រា ៦% ដែល អាស្រ័យដោយកំណើនឡើងវិញក្នុងវិស័យកម្មន្ដសាល ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ កសិកម្ម វិស័យទេសចរណ៍ និង វិស័យសំណង់។ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ដ្រីថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកថា ពាណិជ្ជកម្ម គឺជាប្រភពនៃ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១០ កន្លងទៅនេះដោយសារកំណើននៃវិស័យពាណិជ្ជកម្មបានរួមចំណែកដល់ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងកម្រិតប្រមាណជា ៥% ។

សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្ដខិតខំប្រឹងប្រែងធានាឱ្យបាននូវស្ថិរភាពនយោបាយ សុខសន្ដិភាព និងសុវត្ថិភាព ដែលជាបុព្វលក្ខខណ្ឌសម្រាប់កម្ពុជាសម្រេចបាននូវកាលានុវត្ដភាព និង ការប្រើប្រាស់ អស់សក្ដានុពលនៃសេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមរបស់ខ្លួននោះ ។

នៅក្នុងសុន្ទរកថា សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានជម្រុញឱ្យរិៈរកវិធីប្រើប្រាស់សក្ដានុពលពីកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការក្នុងក្របខណ្ឌមហាអនុតំបន់មេគង្គ (GMS) យុទ្ធសាស្ដ្រកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការសេដ្ឋកិច្ច អាយេយ៉ាវ៉ាឌី-ចាវប្រាយ៉ា-មេគង្គ- (ACMECS) និងតំបន់អភិវឌ្ឍត្រីកោណផ្សេងៗទៀតក្នុងកម្រិតអនុតំបន់ ព្រមទាំងសហគមន៍អាស៊ីបូព៌ា និងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន-អូស្ដ្រាលី-ញូហ្សេឡែន (AANZFTA) កិច្ចព្រមព្រៀង ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន-ចិន ក៏ដូចជា តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ានបូព៌ា (EAFTA) និង ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចស៊ីជម្រៅ នៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីបូព៌ា(CEPEA)ក្នុងរយៈពេលវែងផងដែរ ពីព្រោះថា កិច្ចការទាំងអស់នេះនឹងផ្ដល់កាលានុវត្ដភាព យ៉ាងធំធេងដល់កិច្ចការវិនិយោគ និង របបពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសរបស់កម្ពុជា ។

សម្ដេចតេជោថ្លែងថា កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការទាំងអស់នោះនឹងមិនគ្រាន់តែជម្រុញពាណិជ្ជកម្ម និង កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែវានឹងបង្កើតរបត់មួយឈានទៅរកការបង្កើតនិម្មាបនកម្មពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបែបថ្មីមួយ ជាពិសេស ការធ្វើ ពិពិធភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មទីផ្សារផលិតផលរបស់កម្ពុជា ដើម្បីរត់តាមល្បឿនវិវត្ដន៍នៃចរន្ដសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ និង ពិភពលោក និង ការក្ដាប់យកនូវកាលានុវត្ដភាពថ្មីដែលកើតចេញពីការស្ទុះឡើងនៃសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី។ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ដ្រីមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការទាំងអស់នេះ បាន និង កំពុងផ្ដល់នូវកាលានុវត្ដភាពថ្មីៗបន្ថែមទៀតសម្រាប់ កំណែទម្រង់ការវិនិយោគ និង ពាណិជ្ជកម្មអន្ដរជាតិតាមរយៈការធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម និង ការលុបបំបាត់នូវ ឧបសគ្គនៃការវិនិយោគផងដែរ ។

សម្ដេចមានប្រសាសន៍បន្ដទៀតថា ការជម្រុញការអនុវត្ដកម្មវិធីកំណែទម្រង់ ការធ្វើទំនើបកម្មនៃរចនា សម្ព័ន្ធ និង ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រមទាំងពង្រីកភាពប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនទៅនឹងស្ដង់ដារតំបន់ និង អន្ដរជាតិ បានធ្វើឲ្យកម្ពុជាមិនគ្រាន់តែអាចជំនះបាននូវឧបសគ្គ ដែលអាចរាំងស្ទះដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការអនុវត្ដកម្មវិធីកំណែទម្រង់នានាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែ ថែមទាំងអាចបង្កើតនូវលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ចីរភាពនៃកំណើន និង ការបែងចែកបានសមស្របនូវបន្ទុក និង ផលចំណេញពីការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយសមធម៌ទៀតផង ។

ឯកឧត្ដម ចម ប្រសិទ្ធ ទេសរដ្ឋមន្ដ្រី រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មមានប្រសាសន៍ថា ពេលនេះសភាពការណ៍ពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា មានភាពប្រសើរឡើងជាងឆ្នាំមុន ជាពិសេសការកើនឡើងនូវការនាំចេញផលិតផលកម្ពុជាប្រមាណ ២៥% ធ្វើឱ្យយើងអាចរក្សាបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៥.៥% លើសឆ្នាំមុន។ ឯកឧត្ដមមានប្រសាសន៍បន្ដថា កាលពីឆ្នាំ ២០១០ កន្លងទៅកម្ពុជាបានសំរេចការនាំចេញផលិតផលទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសនានាសរុប ប្រមាណ ៣៤៩៥ លានដុល្លាកើនលើសឆ្នាំ ២០០៩ ប្រមាណ ២៥% ក្នុងនោះការនាំចេញទំនិញអង្ករមានទឹកប្រាក់ ចំនួន ២៧ លានដុល្លាកើនលើសឆ្នាំមុន ១៧០% ដែលសក្ខីកម្មនេះបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការចូលរួមសហការពីគ្រប់ស្ថាប័ន និងផ្នែកពាក់ពន្ធ័ ក្នុងការអនុវត្ដយុទ្ធសាស្ដ្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងដំណើរធ្វើពាណិជ្ជូបនីយកម្មកសិកម្ម និង ការប្រែក្លាយ កម្ពុជាទៅជាកន្លែងនាំចេញអង្ករមាស“ស”នោះ។

យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យដឹងថា ការនាំចេញ-នាំចូលនៅឆ្នាំ ២០១០ បានកើនឡើងចំនួន ៦,៨%គឺពី ១០ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០០៩ ទៅ ១០,៦៨ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០១០ បើទោះបីជាវិបត្ដិសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុសកលលោកទើបមានសញ្ញាងើបឡើងវិញនាពេលកន្លងទៅក៏ដោយ ដោយក្នុងនោះការនាំចេញតាមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មនៅឆ្នាំ ២០១០ បានកើនឡើងចំនួន ២៧%គឺពី ២,៦ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០០៩ ទៅ ៣,៣ ពាន់ លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០១០ ។ របាយការណ៍នោះឱ្យដឹងបន្ដថា អត្រាអតិផរណាឆ្នាំ ២០១០ ត្រូវបានរក្សាជាមធ្យមក្នុង កម្រិត ៤% នៅពេលដែលអត្រាអតិផរណាឆ្នាំ ២០០៩ មានកម្រិត ៥,៣% ។ ទុនបម្រុងអន្ដរជាតិបានកើនឡើងពី ២៣៦៧ លានដុល្លារ នៅឆ្នាំ ២០០៩ ទៅ ២៦៥០ លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០១០ ។ ទំហំប្រាក់បៀវត្សរ៍ប្រមាណជា ៣៧២ លានដុល្លារអាមេរិក ត្រូវបើកផ្ដល់ដល់ពលករក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ដែលកាលពីឆ្នាំ ២០០៦ ទំហំប្រាក់បៀវត្សរ៍មានប្រ មាណ ២៥,៧ លានដុល្លារអាមេរិកប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខែៗ ៕

សម្ដេចតេជោ ៖ ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពកម្ពុជា-ថៃ គឺជាសង្គ្រាម

សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី ០៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ថា ការប្រយុទ្ធគ្នានៅតំបន់ព្រំដែនត្រង់តំបន់ ប្រាសាទព្រះវិហារគឺជា សង្គ្រាមពិតប្រាកដហើយមិនគ្រាន់តែជាការប៉ះទង្គិចគ្នានោះឡើយ ព្រោះថា ការប្រយុទ្ធគ្នាបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជា ច្រើនថ្ងៃដោយមានទាំងការប្រើអាវុធធុនធ្ងន់។

ថ្លែងនៅក្នុងពិធីបិទសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានថ្លែងអំណរគុណដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទូទៅគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ព្រមទាំងបានថ្លែងអំណរគុណទៅដល់សង្គមស៊ីវិលបណ្ដាគណបក្សនយោបាយនានា ដែល បានចូលរួមឧបត្ថម្ភគាំទ្រនូវថវិកាផ្ទាល់ខ្លួន ទោះបីជាតិចតួចក្ដីចូលរួមចំណែកក្នុងមូលនិធិរបស់ស្ថានីយ៍វិទ្យុ និង ទូរទស្សន៍ បាយ័ន ក៏ដូចបណ្ដាញទូរទស្សន៍កម្ពុជា ស៊ីធីអិន និងការគាំទ្រចំពោះការសម្រេចចិត្ដរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រកាន់យក ឥរិយាបថដើម្បីកាច់បំបាក់ការឈ្លានពានរបស់ថៃមកលើកម្ពុជា ព្រោះថាការបង្កើតសង្គ្រាមនេះមិនមែនកម្ពុជាជាអ្នកបង្កើតទេ គឺថៃជាអ្នកបង្កើត ហើយភស្ដុតាងជាក់ស្ដែង នាយករដ្ឋមន្ដ្រីថៃ អាប់ភីស៊ីតវេចាជីវ៉ា ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវក្នុងឋានៈជាឧក្រិដ្ឋជនសង្គ្រាម ព្រោះការបាញ់ផ្លោងបំផ្លាញតាមប្រាសាទ និងវត្តកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមមួយទៅហើយ ។

សម្ដេច ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ការចូលរួមនៅក្នុងចលនាស្នេហាជាតិ ដើម្បីការពារប្រទេសនេះ ត្រូវធ្វើរយៈ ពេលវែងគឺជាការឯកភាពជាតិមួយនៅក្នុងនយោបាយ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់យកនូវវិធានការទាំងវិស័យយោធា ទាំង វិស័យនយោបាយ និង ការទូតផងដែរ ។ សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា ខឿន ការពារជាតិរបស់ប្រជាជនគឺបែបនេះឯង ព្រោះទឹកដីនេះជាទឹកដីយើងទាំងអស់គ្នា ហើយការចូលរួមនេះមានតម្លៃណាស់ បើ ទោះបីជាទឹកលុយចំនួនតិច ក៏ប៉ុន្ដែទឹកចិត្ដមានទំហំធំណាស់ ដែលយើងត្រូវមើលឃើញពីការចូលរួមរបស់ប្រជាជន ក្នុងផែនការ ការពារជាតិ ខឿនការពារជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ។

សម្ដេចតេជោបានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈបន្ដចូលរួមក្នុងចលនានេះ ព្រោះ យើងត្រូវដាក់ចេញនូវការតស៊ូក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃយុទ្ធសាស្ដ្រតស៊ូយូរអង្វែង ព្រោះការតស៊ូជាមួយថៃ មិនមែនតស៊ូ១ថ្ងៃឬ១ឆ្នាំទេ គឺច្រើនឆ្នាំ ។ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានលើកឡើងនូវបទពិសោធន៍ពីអតីតកាលលើបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារនេះ ដែលសម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ បានប្រើប្រាស់ការចរចាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៤ ហើយប្រាំឆ្នាំក្រោយទើបបានព្រះអង្គសម្រេចប្ដឹងទៅ តុលាការអន្ដរជាតិទីក្រុងឡាអេ ។ យើងក៏ដូចគ្នាដែរ យើងប្រើប្រាស់ការចរចាទ្វេភាគីដំណើរការជាងពីរឆ្នាំ ឥឡូវនេះ យើង ត្រូវសម្រេចចិត្ដធ្វើសកម្មភាពដោយតាមផ្លូវច្បាប់។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ឥឡូវនេះយើងដើរដល់ដំណាក់កាលមួយដែលមិនអាចថយក្រោយគឺយន្ដការអន្ដរជាតិ ព្រោះយើងអត់ទុកចិត្ដបានទេ ដោយសារភាគីថៃបានចុះហត្ថលេខានិងដៃលប់នឹងជើង។ សម្ដេចតេជោថ្លែងថា ខ្ញុំសូមប្រកាសចាប់ពីម៉ោងនេះ ពេលនេះទៅ កម្ពុជាបន្ដការចរចាដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្ដិវិធី ក៏ប៉ុន្ដែលើមូលដ្ឋាននៃភាគីទីបីចូលរួម មិនអាចចរចាទ្វេភាគីទៀតទេ។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំអំពាវនាវឱ្យប្រជុំក្រុមប្រឹក្សា សន្ដិសុខជាបន្ទាន់ នេះជាចំណុចទី១ ហើយចំណុចទី២ ខ្ញុំសូមឱ្យបញ្ជូនមកនូវកងរក្សាសន្ដិភាព អ.ស.ប ឬក៏អ្នកសង្កេត ការណ៍យោធា អ.ស.ប មកកាន់កម្ពុជា បើទោះបីជាយើងដឹងថា កាតព្វកិច្ចការពារនេះ មិនមែនជាសមត្ថកិច្ចរបស់អគ្គលេខាធិការ អ.ស.ប ក្ដី ដើម្បីឱ្យដឹងថា តើអ្នកណាឈ្លានពានអ្នកណា ។ ប្រសិនបើក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខជួបការលំបាក ក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខប្រគល់តួនាទីនេះ ឱ្យទៅប្រធានអាស៊ាន ប៉ុន្ដែដំបូងបំផុតត្រូវតែប្រជុំ ដែលយន្ដការនេះត្រូវការបំពេញឱ្យគ្នា ដោយមិនមែនជាការទាមទារដាច់ចេញពីគ្នាទេ ។ យន្ដការអាស៊ាន និង អសប បំពេញឱ្យគ្នាដែលយើងនឹងកំដរលេង នៅលើបញ្ហានេះ ។ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ទៀតថា ឥឡូវនេះកម្ពុជាកំពុងត្រៀមប្ដឹងទៅតុលាការយុត្ដិធម៌ អន្ដរជាតិ ដើម្បីបកស្រាយសាលក្រមតុលាការក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ ១៩៦២ បើមិនដូច្នេះទេវាគ្រាន់តែជាដំណោះស្រាយបណ្ដោះអាសន្នក្នុងការឈប់បាញ់ តែវាមិនបានបញ្ចប់បញ្ហាទាំងស្រុងទេ។

សូមបញ្ជាក់ថា ដោយទទួលយកនូវសំណើរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលសុំឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខ អ.ស.ប កោះប្រជុំជាបន្ទាន់ដើម្បី ដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះរវាងកម្ពុជា-ថៃនោះ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ អ.ស.ប បានសម្រេចយកថ្ងៃច័ន្ទទី ១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ បើកកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់ មួយ ដែលមានការចូលរួមដោយប្រទេសជាសមាជិកអចិន្ដ្រៃយ៍ និង មិនអចិន្រៃ្ដយ៍ទាំង ១៥ ព្រមទាំងរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេស កម្ពុជា ថៃ និងឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រធានអាស៊ានផងដែរ ។

ដោយឡែកសម្រាប់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ដែលកំពុងឈរជើងការពារបូរណភាពទឹកដី ក៏ដូចក្រុមគ្រួសាររបស់គេផងនោះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចផ្ដល់ថវិកាចំនួន ១ម៉ឺនដុល្លារ រួមទាំងការចំណាយ សម្រាប់ការធ្វើបុណ្យទានផងសម្រាប់គ្រួសារយុទ្ធជនពលីម្នាក់ ។ ចំណែកយុទ្ធជនដែលរបួសធ្ងន់ទទួលបានថវិកាចំនួន ៣០០០ដុល្លារ ឯអ្នករបួសស្រាលទទួលបានថវិកាចំនួន ១៥០០ដុល្លារ ។ រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បានឧបត្ដម្ភដល់ជនស៊ីវិលដែលពលី ម្នាក់ៗទទួលបានថវិកាចំនួន ៥០០០ដុល្លារ ។ ចំណែកមូលនិធិបាយ័នក៏បានប្រកាសអំពីការសម្រេចផ្ដល់ថវិកាចំនួន ១ ម៉ឺន ដុល្លារសម្រាប់គ្រួសារយុទ្ធជនពលីម្នាក់ និង ជនស៊ីវិលដែលពលីម្នាក់នូវថវិកាចំនួន ៥០០០ ដុល្លារផងដែរ។

ANALYSIS: NO MORE BILATERAL TALKS, THAI GOVERNMENT SHOULD NOT BE AFRAID OF INTERNATIONAL MECHANISM

A “real war” is imposed on us by Thailand

Four days of “real war” that Thailand had imposed on Cambodia from February 4 to February 7, with provocative and threatening shelling from time to time days after, and especially the massing of new tanks and fresh troops closer to the boundary under the pretext of an ordinary and pre-scheduled military maneuver are enough evidences on the grounds that Thailand will implement its strategy of full-scale aggression in the area of the Temple of Preah Vihar. Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia is on top of the game when dealing with Thailand’s military activities. His order is in place. The Cambodian armed forces know what to do even under a full-scale aggression by Thailand. The Cambodian people have been assured, and they trust entirely the wise leadership of Samdech Hun Sen, that not a single square inch of the Cambodian territory will be lost by act of war imposed on Cambodia by her neighbors. The pouring of donations to support the front line in the defense of national sovereignty and territorial integrity brings the warmth to the pounding heart of our troops even during the cold nights of vigil on top of the Dangrek mountain range and the surrounding areas.

Cambodia and Thailand are two boxers, therefore a referee is required

It will be no more bilateral talks with Thailand, but the negotiations to achieve peace and security along the border between Cambodia and Thailand with the participation of a third party, be it the ASEAN, the UN or any other established International organization of renown are the formula that Samdech Hun Sen has put forward. Thailand’s deceptive tactics have stalled the demarcation of the land boundary. Thailand created the “internal legal processes” as the plunging of the hard sticks across the turning wheel to slowdown and then to stall the demarcation process. Abhisit Vejjajiva has begged Samdech Hun Sen to allow “Thai internal legal and parliamentary processes to work their ways,” however more parliamentary processes have been set up and more delays in ratifying the three (3) last agreements by Cambodian and Thai JBC negotiations, and the first of those three dated back to 2008, while Abhisit Vejjajeva and Kasit Pyromya spoke highly about JBC, only to be disseminated by the media as a propaganda ploy and to foul the international public opinion about the “goodwill” of Thailand that has proven to be simply a campaign of intoxication of the international public opinion. Samdech had firmly and publicly said that without the ratification of the three JBC agreements by Thailand, no next negotiation on the demarcation of land boundary under the JBC framework is permitted by him. What for, if after spending time, money and wasting human resources time, Thai parliament sits on it? Confident of its trickery, sure about the effectiveness of its delay tactics until the right moment to take advantages of “poor and naïve” Cambodia, Thailand had not heed the wise warning of Samdech Techo.

The unprecedented arrogance of Thailand

The clear intention of Thailand to damage “a world heritage” has prompted Unesco Director General Irina Bokova to dispatch a team of experts to the Temple of Preah Vihear for an on-site examination and assessment, to be arrogantly warned by Thailand that UNESCO members must ask permission from Thailand when coming on official mission to the Temple of Preah Vihear, as reported by The Nation dated 9 February. Last year Thailand had resorted to the same type of warning. Thailand’s arrogance is directed against Cambodia, UNESCO, and the rule of international law. (i) Against Cambodia: This is a moral and political encroachment of Thailand on the sovereignty of Cambodia, because Thailand knows and accepts that the Temple of Preah Vihear is under the sovereignty of Cambodia. The ASEAN and the UN would take note about this flagrant encroachment by Thailand. (ii) Against UNESCO: After the inscription of the Temple of Preah Vihear on the World Heritage List on 7 July 2008 under decision 32 COM 8B 102, the Temple carries the status of “a world heritage” and Article 6 of the 1972 Convention states that: “…such heritage constitutes a world heritage for whose protection it is the duty of the international community as a whole to co-operate.” And UNESCO represents the international community in this matter and under this particular circumstance of the heavy armed shelling on the Temple by Thailand. (iii) Thailand openly defies the international rule of law and behaves like a thug, an outlaw and an anarchist. The ASEAN and the UN would take note of Thailand’s behavior. Thailand has withdrawn itself from the community of nations by its behavior as a thug, an outlaw and an anarchist. Thailand, by this behavior is moving closer to the brink of becoming international terrorist.

Thailand must sit on the bench of the accused party for “war crime against humanity”

Preliminary survey by the Cambodian Mine Action Center confirmed reports that Thailand fired cluster munitions at the Temple. Thai forces loaded M42 and M46 munitions onto 155mm and other long range weapons’ shells and by design some cluster munitions explode on impact on the Temple grounds and other do not, but those which do not explode will claim lives years and decades after the fighting ends. This is “Thailand’s war crimes against humanity and Abhisit Vejjajeva must be responsible,” for three simple reasons, (i) Thailand conducts a brutal war of aggression against a sovereign nation, members of the UN with the intention to cause damages to properties and lives, (ii) Thailand fires at “a world heritage,” which is a property of all human kind, and (iii) Thailand fires cluster munitions which is a horrible criminal act now, and also a horrible criminal act in the future when the munitions explode, maim and kill people and destroy properties. The UN and the International Criminal Court would take note that Thailand would be summoned by the Court to sit on the bench of the accused party for “war crime against humanity.

“War, we don’t want it because it kill and destroy indiscriminately,” said Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of Cambodia. But now that a “real war” is imposed on Cambodia by Abhisit Vejjajiva, he had no choice, but to accept Thailand’s brutal war to the end. As a peace lover, Samdech Hun Sen insisted that Cambodia will use international mechanisms as much as possible such as asking UN to convene urgent meeting, and sending UN peacekeepers or UN observers to Cambodia." He added: "Thai government should not be afraid of international mechanism."

Waddhana P

Senior Analyst and Researcher on

Cambodian-Thai Relations

Institute for International Affairs, Cambodia

10 February 2011

កម្ពុជានឹងស្វាគមន៍វត្តមានប្រទេសអូស្ត្រាលីក្នុងក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប )

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីបានមានប្រសាសន៍ជម្រាបលោកជំទាវ ផែនីឡូប អាន រីឆាដ (Penelope Ann Rechards) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីនៃប្រទេសអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា នារសៀលថ្ងៃទី ៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ថា ភាពតានតឹងរវាងកម្ពុជា និងថៃ គឺដោយសារតែប្រទេសថៃប្រើប្រាស់ផែនទីចំឡែកផលិតជាឯកតោភាគី និងគ្មានការទទួលស្គាល់ពីអន្តរជាតិ ដើម្បីឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា។ កម្ពុជាស្វាគមន៍ចំពោះវត្តមានប្រទេសអូស្រ្តាលីនៅក្នុងក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅកម្ពុជាបើសិនជាប្រទេសអូស្រ្តាលីយល់ព្រម។

នៅក្នុងឱកាសទទួលជួបពិភាក្សាជាមួយលោកជំទាវ ផែនីឡូប អាន រីឆាដ (Penelope Ann Rechards) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីនៃប្រទេសអូស្ត្រាលីប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន មានប្រសាសន៍ថា រយៈពេល៤ថ្ងៃ កន្លងទៅនេះ គឺរាប់ពីថ្ងៃទី ៤ ដល់ ថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភះ ឆ្នាំ ២០១១ ភាគីថៃបានវាយប្រហារ ដោយទ្រង់ទ្រាយធំមកលើកម្ពុជា។ ទាហ៊ានថៃបានប្រើប្រាស់អាវុធធុនធ្ងន់ពិសេសការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកចង្កោម បាញ់ផ្លោងចូលជ្រៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា បណ្តាលឲ្យខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ជីវិតមនុស្ស និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខូចខាតដល់ប្រាសាទព្រះវិហារជាទីសក្ការៈ ដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងរំលោភលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៥៤ស្តីពីការការពារបេតិកភណ្ឌពេលមានជម្លោះ ប្រដាប់ដោយអាវុធ និងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកចង្កោម ដែលបញ្ហានេះ ទាមទារឲ្យមានការចូលរួមពីអន្តរជាតិ ដើម្បីជួយការពារប្រាសាទព្រះវិហារដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ពីការឈ្លានពានរបស់ថៃ ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថាឯកឧត្តមបានផ្ញើលិខិតសុំអន្តរាគមន៍ពីអង្គការយូណេស្កូហើយ លោកជំទាវ IRINA BOKOVA អគ្គនាយកអង្គការ យូណេស្កូ បានយល់ព្រមបញ្ជូនអ្នកជំនាញការមកពិនិត្យការខូចខាត និងផលប៉ះពាល់លើប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលបង្កដោយគ្រាប់កាំភ្លើងធុនធ្ងន់របស់កងទ័ពថៃ ដែលជាមួយគ្នានោះក៏ទាមទារឲ្យមានវត្តមានអ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីបញ្ជាក់ថា ដោយសារការចរចារទ្វេរភាគីរវាងកម្ពុជា-ថៃ មិនទទួលបានជោគជ័យ វត្តមានអ្នកសង្កេតការណ៍យោធារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាក្រុមអព្យាក្រឹត្យ គឺអាចលុបបំបាត់ការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកបាន។ ជាមួយនឹងការរំលឹកពីតួនាទី យោធានៃអាជ្ញាធរបណ្តោះអាសន្នអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានលោកឧត្តមសេនីយ៍ ចន សាន់ឌឺសុន មកពីប្រទេសអូស្រ្តាលី ជាមេបញ្ជាការក្នុងកងរក្សាសន្តិភាពនៅកម្ពុជាពីឆ្នាំ ១៩៩១ ដល់ ឆ្នាំ១៩៩៣ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន បានមានប្រសាសន៍ជម្រាបលោកជំទាវ ផែនីឡូប អាន រីឆាដ (Penelope Ann Rechards) ថាៈ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសូមស្វាគមន៍ប្រសិនបើប្រទេសអូស្រ្តាលីស្ម័គ្រចិត្តមានវត្តមានក្នុងក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍យោធា អ.ស.ប នៅព្រំដែនតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។

មានប្រសាសន៍ក្នុងជំនួបពិភាក្សានោះលោកជំទាវ ផែនីឡូប អាន រីឆាដ (Penelope Ann Rechards) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះសេចក្តីរាយការណ៍របស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សុខ អាន និងបានចូលរួមរំលែកទុកចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ និងយោធាកម្ពុជា ដែលបានរងគ្រោះ។ លោកជំទាវឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលីបានបញ្ជាក់ថា ពេលវត្តមាននៅកម្ពុជាលោកជំទាវនឹងខិតខំធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងទ្វេរភាគីរវាងអូស្រ្តាលី-កម្ពុជា កាន់តែមានការរីកចំរើនថែមទៀត។ ដោយបានអះអាងថា នឹងនាំយកសេចក្តីរាយការណ៍ និងសំណូមពររបស់កម្ពុជាទៅរាយការណ៍ជូនរដ្ឋាភិបាលអូស្រ្តាលី លោកជំទាវឯកអគ្គរដ្ឋទូតក៏បានបញ្ជាក់ថាៈ ជំហររដ្ឋាភិបាលអូស្រ្តាលីគឺស្នើសុំឲ្យភាគីទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ មានការអត់ធ្មត់ឲ្យបានជាអតិបរមា ហើយបន្តដោះស្រាយជាមួយគ្នាដោយសន្តិវិធី។