គណបក្សប្រឆាំងពីរនៅកម្ពុជា គឺគណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស បានដើរមកដល់ភាពបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់ ដោយសារចំណងសម្ព័ន្ធភាពរបស់ពួកគេត្រូវដាច់ដោច ហើយពុំមានសញ្ញាណាមួយអាចនឹងកើតមាននូវការចុះសម្រុងគ្នាបានឡើយ ពីព្រោះមេបក្សទាំងពីរនេះ ម្នាក់ៗអួតថា «ជាអ្នកខ្លាំងរៀងៗខ្លួន»។
ជម្ងឺនៃការបែកបាក់គ្នា ឬរស់នៅជាមួយគ្នាមិនបាននោះ ពីព្រោះពួកគេប្រកាន់ខ្ជាប់តែចរិតក្បាលរឹង មិនសុខចិត្តស្មើ ឬនៅក្រោមអ្នកណាមួយបាន ហើយវិវាទខ្វែងគំនិតគ្នានោះ គឺត្រូវបានស្តែងឡើងតាមរយៈការឆ្លើយឆ្លងលិខិតរវាងគ្នាទៅវិញទៅមកនាពេលថ្មីៗនេះ។
លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស បានផ្ញើលិខិតជូនលោក សម រង្ស៊ី ដើម្បីពន្លឿនការចរចារគ្នាដើម្បីបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយរួមគ្នា ក្នុងបំណងផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានាអណត្តិក្រោយ។ ប៉ុន្តែ
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ី បានផ្ញើលិខិតឆ្លយតបមកវិញ ដោយបញ្ជាក់នូវជំហររបស់ខ្លួនថា ១. រក្សាឈ្មោះគណបក្ស សម រង្ស៊ី ជាគណបក្សរួម ហើយឈ្មោះគណបក្សនេះនឹងផ្លាស់ប្តូរនៅពេលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ដែលយើងទទួលបានយ៉ាងតិច១ភាគ៣នៃអាសនៈរដ្ឋសភាទាំងមូល និង២. ផ្តល់សិទ្ធិជូនថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនូវតួនាទីជាអនុប្រធាន និងអគ្គលេខាធិការរង រួមទាំងតំណែងផ្សេងៗទៀតក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សចំនួន១ភាគ៤”អាសនៈ១ភាគ៤នេះគិតទៅតាមសមាមាត្រនៃសន្លឹកឆ្នោតដែលគណបក្សសម រង្ស៊ី និង គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានទទួលក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០០៨ ”។
ការច្រានចោលនូសំណើររបស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មានតម្លៃស្មើនឹងការទះកំភ្លៀងមួយដៃយ៉ាងពេញទំហឹងចំកណ្តាលមុខលោក កឹម សុខា ដែល លោកកឹម សុខា មិនអាចទទួលយល់ព្រមបានឡើយ។ ភ្លាមៗនោះគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានសរសេរលិខិតជាបន្ទាន់មួយឆ្លើយតបទៅវិញថាៈ រូបមន្តរបស់ លោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជាការរួបរួមគ្នាដោយទូលំទូលាយ យកផលប្រយោជន៏ជាតិធំជាងប្រយោជន៏បក្សពិតប្រាកដទេ ផ្ទុយទៅវិញ គ្រាន់តែចង់រំលាយគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស តែប៉ុណ្ណោះ ។
មហាជនដែលជាអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា គេបានទស្សន៍ទាយទុកជាមុនហើយថា គណបក្សទាំងពីរនេះ គ្មានផ្លូវនឹងអាចរួមគ្នាបាននោះឡើយ ពីព្រោះពួកគេម្នាក់ៗសុទ្ធតែតាំងខ្លួនជាខ្លា ឬការពារជានិច្ចនូវទស្សនៈបុគ្គលខ្លួនគេ ។ លោក កឹម សុខា បានប្រកាសខ្លួនប្រកបដោយមោទនៈភាពថា គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស របស់គាត់ គឺជាគណបក្សខ្លាំង ជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលមានអ្នកគាំទ្រច្រើនជាងគណបក្ស សមរង្ស៊ី ហើយបានស្មើឲ្យសមាជិកគណបក្ស សម រង្ស៊ី គួរត្រូវចូលរួមជាមួយគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស បើទោះណាជាប្រធានបក្ស លោក សម រង្ស៊ី មិនចូលក៍ដោយចុះ។ ចំនុចនេះ បង្ហាញថា បក្សសិទ្ធិមនុស្សមិនសុខចិត្តឱនក្បាលជ្រកក្រោមស្លាកគណបក្ស សម រង្ស៊ី ឬក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក សម រង្ស៊ី ជាដាច់ខាត ក្នុងន័យនេះគេអាចសង្ស័យថាទំនងជាលោក កឹម សុខា ដឹងថាលោក សម រង្ស៊ី គ្មានផ្លូវចូលស្រុកដើម្បីធ្វើនយោបាយវិញបាននោះទេ ពីព្រោះលោកមិនទាន់ត្រូវបានមកទទួលទោសពីបទល្មើសដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែន ក្លែងឯកសារផែនទី និងផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ១២ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់រាប់លានរៀល។ ម៉្យាងទៀត លោក កឹម សុខា អាចគិតថា ការអវត្តមានរបស់លោក កឹម សុខា បូករួមជាមួយការចុះខ្សោយនៃសម្លេងគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺជាឱកាសមាសរបស់លោក កឹម សុខា បើទោះណាជាគណបក្ស លោក កឹម សុខា បានទទួលតែ៣កៅអី ហើយគណបក្ស សម រង្ស៊ី ទទួលបាន២៦ កៅអី ក៏ដោយ។ ការខ្វែងគំនិតគ្នានេះ គឺហាក់បីដូចជា គណបក្សទាំងពីបាននឹងកំពុងបញ្ចេញចង្កូមចង់លេបត្របាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងមហិច្ឆតាចង់កាន់អំណាច ដោយកេងចំណេញនយោបាយរៀងៗខ្លួន។ ហើយមួយវិញទៀត គឺគេអាចគិតថាគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមានឱកាសបានដើរឃោសនាបានច្រើនជាង សម រង្ស៊ី និងនិងងាយបញ្ចុះបញ្ចូលសមាជិកគណបក្សតាមមូលដ្ឋាន ក្នុងន័យថា”ស៊ីជើងក្រោមរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ”ឆ្លៀតកេងចំណេញនៅពេលដែលោក សម រង្ស៊ីកំ ពុងស្ថិតនៅឯក្រៅប្រទេស។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោក កឹម សុខា បានហៅការសន្យាផ្តល់តំណែងគឺជាបំណងចង់ឲ្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សផ្តាច់ខ្លួនចូលទៅក្នុងគណបក្សសម រង្ស៊ី ដោយលោក កឹម សុខា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា
« គោលបំណងនៃការចង់បង្រួបបង្រួមនេះដើម្បីបង្កើតចលនាធំមួយ ចលនាប្រជាធិបតេយ្យធំមួយ ដើម្បីយកឈ្នះគណបក្សកាន់អំណាចហើយបើសិនយើងទៅនៅផ្ទះតូចដដែល យើងនៅតែចាញ់ដដែលហ្នឹង» លោកកឹម សុខា បានបន្ថែមទៀតថា ការរួបរួមណាមួយដែលគ្រាន់តែបែងចែកអំណាច ឬចែកកៅអីគ្នាអង្គុយនៅក្រោមផ្លាកបុគ្គឬបក្សពួកដោយមិនមានការកែទម្រង់ឲ្យមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុងទេនោះ សម្ព័ន្ធនេះ គឺមិនត្រឹមតែមិនអាចយកជ័យជំនះលើគណបក្សកាន់អំណាចបានទេហើយថែមទាំងជុំរុញឲ្យមានការបែកបាក់គ្នាទៅវិញ។
តាមពិតបើយើងតាមដានការចងសម្ព័ន្ធភាពតាំងពីមុនបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ គឺ លោក កឹម សុខា បានធ្វើពិធីមួយក្នុងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស គឺមិនឲ្យមានការរួបរួមគណបក្សដែលគេហៅថាចលនាប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ ដោយលោក កឹម សុខា បានធ្វើសន្និសិទ្ឋការសែតមួយ យកលេសថា ការសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សាមិនឲ្យរួបរួម តែធាតុពិត លោក កឹម សុខា ខ្លួនឯងជាអ្នកដែលមិនមានឆន្ទៈចង់រួបរួមតាំងពីដើម ប៉ុន្តែធ្វើជាលេសថាមានការឯកភាពគ្នាតាមរបៀបប្រជាធិបតេយ្យ។
ឥឡូវនេះ ពុតត្បុតរបស់មេបក្សទាំងពីរត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណហើយ ថា ទាំងបុគ្គល សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាកឹមសុខា សុទ្ធតែជាជនផ្តាច់ការក្នុងបក្សដូចគ្នា មួយមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្តូរឈ្មោះពីសម រង្ស៊ី បានឡើយ និងម្ខាងទៀតមិនសុខចិត្តយកឈ្មោះដែលខ្លួនគិតថា បានអាប់ឱន ឬជាអ្នកទោស គ្មានកិត្តិយសក្នុងសង្គមមកដឹកនាំខ្លួនជាដាច់ខាត។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តី គេបានមើលឃើញថាគណបក្សទាំងពីរនេះគ្មាអ្វីជាជំហរនយោបាយច្បាស់លាស់ ក្រៅពីដើរប៉្រូ ភូតភរ កុហក់និងការប្រកាន់យកជាអាជីពនយោបាយដើរសុំលុយពីបងប្អូននៅក្រៅប្រទេសមកជេររដ្ឋាភិបាលរាល់ថ្ងៃ គឺពុំមានអ្វីជាដុំកំភួនសម្រាប់ជួយជាតិឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញ មជ្ឈដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋបានសម្លឹងឃើញថា ភាពបែកបាក់របស់បក្សប្រឆាំងទាំងពីរ គឺបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារិតតែច្រើនឡើងៗជាលំដាប់ ដែលជាក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ជោគជ័យនាអណត្តិក្រោយជាក់ជាពុំខាន៕
រួម ជាតិ